Tomografia komputerowa
 |
65-547-65-99 |  |
506-227-484 |
Pracownia tomografii komputerowej czynna:
poniedziałki: 9:00-18:00
środy: 8:00-16:00
czwartki: 8:00-16:00
Co to jest badanie TK i czy jest bezpieczne?
Jest to metoda badania, w której przy użyciu promieniowania jonizującego uzyskuje się obrazy (przekroje) badanego obszaru ciała. W trakcie badania pacjent leży na stole, który przesuwa się wewnątrz szerokiego pierścienia aparatu, zawierającego lampę emitującą promienie X (rtg) oraz czujniki, które odbierają te promienie. Dane otrzymane w ten sposób przekazywane są do komputera, który przedstawia je w postaci obrazu narządów człowieka.
Tomografia komputerowa jest bezpieczna i stosowana od wielu lat.
W badaniu TK wykorzystuje się promieniowanie rentgenowskie, jednak dawki na które jest narażony pacjent podczas badania są bezpieczne. Z powodu wykorzystania promieniowania rentgenowskiego wykonywanie tego rodzaju badań ograniczane jest u dzieci i młodzieży.
Co badamy metodą tomografii komputerowej?
• głowa: diagnostyka bólów, zawrotów głowy oraz zaburzeń widzenia, badania naczyniowe, diagnostyka zmian ogniskowych i udarów mózgu
• kręgosłup: odcinek szyjny, piersiowy, lędźwiowy
• klatka piersiowa: miąższ płucny, śródpiersie, struktury kostne klatki piersiowej (żebra)
• jama brzuszna i miednica: zmiany guzowate, zapalne narządów jamy brzusznej i miednicy
• naczynia krwionośne: badania angio-TK w obrębie głowy, szyi, klatki piersiowej, jamy brzusznej i miednicy oraz kończyn
Jakie są przeciwwskazania do wykonania badania Tomografem Komputerowym?
Bezwzględne: Niektóre badania wymagają dożylnego podania środka kontrastującego zawierającego jod. Przeciwwskazaniem do ich wykonania są:
• uczulenie na jod
• niewydolność nerek
• nadczynność tarczycy
• podwyższony poziom kreatyniny we krwi jest przeciwwskazaniem do podania środka kontrastowego, w niektórych sytuacjach można przeprowadzić badanie TK bez kontrastu – wtedy zalecana jest indywidualna konsultacja radiologa
• jeżeli planowana jest scyntygrafia lub leczenie tarczycy jodem promieniotwórczym, przed badaniem TK wymagana jest konsultacja z endokrynologiem
• ciąża
Względne: Przeciwwskazaniem jest okres karmienia. Podanie jodowego środka kontrastującego nie stanowi przeciwwskazania do kontynuowania karmienia piersią, należy się wstrzymać z karmieniem piersią na czas 2-3 dni od podania środka kontrastowego.
Czy na odpłatne badanie TK potrzebne jest skierowanie?
Tak, na badanie odpłatne tomografii komputerowej potrzebne jest skierowanie od lekarza.
W przypadku jeśli chcemy wykonać badanie w ramach NFZ skierowanie musi być wystawione przez lekarza specjalistę mającego kontrakt z NFZ.
Jak długo trwa badanie Tomografem Komputerowym (TK)?
Badanie Tomografem Komputerowym (TK) trwa od 5 do 15 minut, w zależności od badanego organu oraz od tego czy będzie podawany środek kontrastujący.
Kto wykonuje badania TK?
Technik elektroradiologii kontroluje i obsługuje aparat TK oraz wykonuje określone badania z zakresu szeroko pojętej diagnostyki obrazowej. Pielęgniarka przygotowuje pacjenta do badań radiologicznych oraz podaje środek kontrastowy. Badanie TK opisuje lekarz radiolog.
Czy badanie tomograficzne (TK) jest bolesne?
W przypadku badań bez dożylnego podania kontrastu – badanie jest całkowicie bezbolesne.
W przypadku badań z dożylnym podaniem środka kontrastowego pielęgniarka musi założyć wenflon do żyły. W trakcie podawania kontrastu pacjenci odczuwają rozchodzące się po całym ciele ciepło oraz mają metaliczny posmak w ustach. Mogą mieć uczucie parcia na mocz, ale jest to wyłącznie odczucie.
Po co podaje się środek kontrastowy?
Środek kontrastujący to substancja podawana podczas badania obrazowego, w celu lepszego uwidocznienia określonych struktur i narządów oraz odróżnienia patologii od stanu prawidłowego. To czy jest on niezbędny orzeka lekarz prowadzący wystawiając skierowanie.
Środek kontrastowy podawany jest dożylnie poprzez wenflon założony na przedramieniu pacjenta, za pomocą strzykawki automatycznej lub poprzez ręczne wstrzyknięcie.
Co mam ze sobą zabrać na badanie TK?
Na badanie należy ze sobą zabrać:
• skierowanie – jeśli nie oddaliśmy go prędzej podczas rejestracji,
• wcześniejsze wyniki badań z zakresu diagnostyki obrazowej (RTG, TK, MR, USG),
• w przypadku badania TK z kontrastem – wynik badania poziomu kreatyniny we krwi (wynik ważny jest 7-10 dni),
• w przypadku badań płatnych – dokument potwierdzający tożsamość (dowód osobisty, paszport, prawo jazdy),
• w przypadku badań dzieci do lat 16 – książeczkę zdrowia,
• pacjenci chorzy na astmę powinni zabrać ze sobą leki wziewne,
• w przypadku jeżeli pacjent choruje na nadczynność tarczycy lub ma na niej guzki powinien zabrać ze sobą zaświadczenie od endokrynologa o braku przeciwwskazań do podania środka jodowego.
Czy do badania tomograficznego (TK) trzeba zgłosić się na czczo?
W przypadku badania bez kontrastu – brak zaleceń. W przypadku badania TK z kontrastem - zalecane jest powstrzymanie się od spożywania posiłków na 4-6 godzin przed badaniem.
W przypadku badań dotyczących okolicy jamy brzusznej i/lub miednicy ważne jest odpowiednie nawodnienie organizmu pacjenta dlatego przed badaniem pielęgniarka podaje ok. 0,5-1l czystej niegazowanej wody, które należy spokojnie wypić w przeciągu ok. 30min przed badaniem.
Jak wygląda przygotowanie pacjenta do wykonania badania TK?
• Każdy z pacjentów przed badaniem wypełnia ankietę, w której zawiera wszystkie informacje na temat swojego stanu zdrowia, przebytych chorób, leczenia i zażywanych lekarstw. Ankieta zawiera również zgodę na wykonanie badania i zgodę na podanie środka kontrastowego, jeżeli jest taka potrzeba. W przypadku kobiety wymagane jest oświadczenie, że nie jest ona w ciąży.
• Jeżeli pacjent miał wcześniej wykonywane inne badania z zakresu diagnostyki obrazowej proszony jest o ich udostępnienie.
• Pacjenci, którzy mają mieć wykonane badanie bez podania kontrastu są już gotowi.
• W przypadku osób, które mają mieć podany kontrast przygotowanie jest dłuższe: pielęgniarka po zebraniu wywiadu na podstawie ankiety mierzy ciśnienie pacjentowi (nie może być za wysokie żeby nie zaszkodzić pacjentowi), dopytuje czy wstrzymał się z jedzeniem i piciem odpowiednią ilość czasu, sprawdza wyniki krwi (kreatyninę i wskaźnik eGFR) i jeśli wszystko jest w normie może założyć wenflon. W przypadku badań jamy brzusznej i miednicy podaje pacjentowi do picia czystą niegazowaną wodę w celu odpowiedniego nawodnienia przed badaniem.
Czy można zażyć leki przed badaniem tomograficznym (TK)?
Pacjenci chorzy na cukrzycę powinni poinformować pracownika rejestracji o swojej chorobie i lekach jakie zażywają. Podczas stosowania niektórych leków przeciwcukrzcowych (zawierających metforminę) nie powinno się podawać dożylnych środków kontrastowych. Należy skonsultować z lekarzem diabetologiem możliwość odstawienia tych leków na dwa dni przed planowym terminem badania. Jeśli cukrzyca jest kontrolowana przez insulinę nie ma zaleceń do odstawienia jej przed badaniem.
W przypadku pozostałych lekarstw, należy zażyć je bez zmian.
Czy do badania Tomografem Komputerowym (TK) trzeba się rozebrać?
Do większości badań nie trzeba się rozbierać. Pacjent może być natomiast poproszony o zdjęcie elementów metalowych (zamków, guzików, agrafek, spinek do włosów, biżuteri, okularów, aparatów słuchowych, niestałych protez zębowych, biustonoszy, paseków od spodni), które mogą zaburzać obraz TK.
Czy po badaniu tomograficznym (TK) jest potrzebna osoba towarzysząca?
W przypadku badania Tomografem Komputerowym (TK) bez podania środka kontrastowego, nie jest potrzebna osoba towarzysząca.
Również badanie TK z użyciem środka kontrastowego nie ma wpływu na funkcjonowanie człowieka, dlatego i w tym przypadku nie jest wymagana obecność osoby towarzyszącej. Jedynie dla bezpieczeństwa, pacjent po badaniu zostaje w pracowni około 30 min.
Po badaniu Tomografem Komputerowym można prowadzić samochód.
Czy po badaniu tomograficznym (TK) można jeść?
Tak.
Należy również dużo pić (ok. 2 litry czystej niegazowanej wody w dniu badania i w dzień następny), tak aby wypłukać jak najszybciej podany dożylnie środek kontrastowy (jeżeli był podany).
Dlaczego zaraz po badaniu Tomografem Komputerowym (TK) nie można wyciągnąć wenflonu?
Uważa się, że do ok. 30 minut po dożylnym podaniu środka kontrastowego mogą wystąpić działania niepożądane. Aby umożliwić szybkie podanie ew. leków, po badaniu (przez ok. pół godziny) pacjent pozostaje pod obserwacją z założonym wenflonem.
